بخشی از پوشش گیاهی کشور در مراتع به علت مشکلاتی که در چند سال اخیر وجود داشت است، از بین رفته  که این موضوع خود به حرکت گرد و غبار در کشور دامن می‌زند. زمین‌های کشاورزی رها شده یکی دیگر از گزینه‌های مهم در ایجاد این ذرات ریز است. وضعیت نامناسب کشاورزی در برخی از استان‌ها و نیز کشت دیم توسط کشاورزان شدت این ماجرا را گسترده تر کرده است چرا که نبود بارندگی کافی برای آبیاری زمین‌ها، سطح خاک را بدون پوشش رها می‌کند و میزان گردو غبار را افزایش می دهد. می‌گویند این ذرات ریز توانسته‌اند کوه‌های زاگرس را طی کنند، خود را به جنوب غربی ایران برسانند و فاجعه آفرین شوند. داستان ریزگردها موضوعی است که در چند سال اخیر وضعیت زندگی مناطق غربی و جنوب غربی کشور به ویژه خوزستان و ایلام را فلج کرده است.کارشناسان مربوطه می‌گویند منشا اصلی این ریزگردها کشور عراق و سوریه است. اما نکته‌ای که در این بین وجود دارد این است که نباید به این داستان به صورت تک بعدی نگاه کرد، چرا که عوامل داخلی مانند چرای بیش از حد دام‌ها، خشکسالی‌های اخیر، کشاورزی سنتی و رها شدن زمین‌های کشاورزی به حال خود دلایل دیگری هستند که به تشدید این پدیده دامن می‌زنند. زیرا بسیاری از کشاورزان داخل کشور و نیز کشاورزان عراق و سوریه هنوز به سبک و سیاق سنتی زراعت می‌کنند و زمین‌های کشاورزی زیادی بر اثر خشکسالی، بی محصول و رها می‌شوند.

در این باره محمد رستگاری، معاون پایش و نظارت محیط زیست استان تهران می‌گوید: یکی از معضلات اصلی که در استان تهران وجود دارد بحث آلودگی هوا است و منشا این آلودگی در نیمه اول سال به گرد و غبار برمی‌گردد. کانون‌های گرد و غباری که در استان تهران وجود دارد به چند بخش تقسیم می‌شود که بخشی از آن برمی‌گردد به کانون‌های خارج کشور، قسمتی از آن مربوط به خارج استان و برخی دیگر در داخل استان است. لازم به تاکید است که چیزی حدود  100هزار هکتار کانون گرد و غبار در داخل استان داریم که به دلایل مختلفی به وجود آمده‌اند.

او با اشاره به اینکه اراضی رها شده همه در داخل استان قرار ندارند و به همین دلیل نمی توان آمار درستی از زمین‌های رها شده در دست داشت، ادامه می‌دهد: در یک ماه اخیر چند جلسه کارگروه گرد و غبار در استان برگزار گردیده و سعی شد تا برنامه‌های پیشنهادی موثر برای مقابله با پدیده ریزگردها رنگ اجرایی به خود بگیرد. خشکسالی چند سال اخیر، بحث تغییر اقلیم، گرمای جهانی و داستان کم آبی در کشور همه دست به دست هم داده‌اند تا کشاورزی به ویژه کشاورزی سنتی از رونق بالایی برخوردار نباشد. بنابراین کشاورزان از کار بیکار و زمین‌ها بستر مناسبی برای حرکت خاک شدند.